Ρήμα – Υποκείμενο – Αντικείμενο – Κατηγορούμενο – Εκπαιδευτική παρουσίαση

ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΠερισσότερες εκπαιδευτικές κάρτες εδώ.Παρουσίαση με θέμα: "ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:1 ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΣτη γλώσσα μας το ……….. είναι αυτό που παίζει τον πιο βασικό ρόλο μέσα σε μια πρόταση. Σε όλες τις προτάσεις υπάρχει κάποιος:● που ενεργεί● είτε παθαίνει κάτι● είτε είναι κάτι● ή βρίσκεται σε μια κατάστασηΡΗΜΑΒΙΒΛΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ: (σελ.138, 139, 140,181, 182, 183)2 ΡΗΜΑΤΑ: Όταν κάποιος ενεργείΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑΡΗΜΑΤΑ: Όταν κάποιος ενεργεί1. Η μητέρα μου μαγειρεύει υπέροχα φαγητά.(Ποιος, ποια, ….) ΥΤο υποκείμενο βρίσκεταισε πτώση ονομαστική.Η μητέρα(Τι κάνει;) ΡμαγειρεύειΤο αντικείμενο βρίσκεταισε πτώση αιτιατικήΤι; Και Ρήμα Αφαγητά.μουΚτητική Αντωνυμία – η δική μου μητέραυπέροχαΕπίθετο – επιθετικός προσδιορισμόςΠώς είναι τα φαγητά;3 ΡΗΜΑΤΑ: Όταν κάποιος παθαίνει κάτι2.Ο σκύλος μου τραυματίστηκε στο δρόμο(Ποιος, ποια, ….) ΥΟ σκύλος(Τι παθαίνει;) ΡτραυματίστηκεΤο ρήμα δεν παίρνειαντικείμενοΤι; Και Ρήμα ΑΚτητική Αντωνυμία – ο δικός μου σκύλοςμουΕμπρόθετος προσδιορισμός τόπουΉ φανερώνει τόποστο δρόμο4 ΡΗΜΑΤΑ: Όταν κάποιος βρίσκεται σε μια κατάσταση3. Η Δέσποινα κοιμήθηκε μέχρι το μεσημέρι.(Ποιος, ποια, ….) ΥΗ Δέσποινα(Σε ποια κατάστασηβρίσκεται;) ΡκοιμήθηκεΤι; Και Ρήμα ΑΦράση που φανερώνειχρόνομέχρι το μεσημέρι5 ΡΗΜΑΤΑ: Όταν κάποιος είναι κάτιΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑΡΗΜΑΤΑ: Όταν κάποιος είναι κάτι4. 0 καιρός είναι βροχερός.(Ποιος, ποια, ….) Υ0 καιρόςΡείναιΤι είναι; ή πώς είναι; Κατηγορούμενο (Κ)βροχερός6 Υ Υ Β.Μ. σελ.10 : Το ΥποκείμενοΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΒ.Μ. σελ.10 : Το ΥποκείμενοΔιαβάζω - ΘυμάμαιΑ) Τα υποκείμενα βρίσκονται όλα στην ονομαστική πτώση και είναι συνήθως ουσιαστικά ή οι αντωνυμίες α', β' και γ' προσώπου εγώ, εσύ, αυτός, εμείς, εσείς, αυτοί:Εσύ είσαι ο αδερφός του Νικόλα;Συνήθως αυτές τις αντωνυμίες δεν τις λέμε, αφού εννοούνται εύκολα:Είμαστε πρωταθλητές. (Εμείς)Υ Υ 7 Το αντικείμενο (Β.Μ. σελ. 11)ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΤο αντικείμενο (Β.Μ. σελ. 11)Το βρίσκουμε όταν ρωτήσουμε «τι;» ή «ποιον;».Α) Το αντικείμενο μπορεί να είναι μια λέξη:π.χ. 0 Μισέλ πιάνει την κιθάρα του.Ατην κιθάραΥ0 ΜισέλΡπιάνειτουΚτητική αντωνυμία8 Υ Ρ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΒ) Το αντικείμενο μπορεί να είναι μια ονοματική φράσηπ.χ. Σβήνω τα φώτα της αίθουσας.ΥΕγώΡΣβήνωΑτα φώτα της αίθουσας.9 Υ Ρ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΓ) Το αντικείμενο μπορεί να είναι μια αντωνυμίαπ.χ. Ο Ιβ μού εξήγησε...ΥΟ ΙβΡεξήγησε...ΑμούΑντικείμενο έχουμε όταν απαντάμεστις ερωτήσεις << τι; >> ή << σε ποιον;>>10 Υ Υ Ρ Α Ρ ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΔ) Το αντικείμενο μπορεί να είναι πρότασηπ.χ. Οι χορδές κοντεύουν να σπάσουν.ΥΟι χορδέςΥ ΡκοντεύουνΑυτές – οι χορδέςΑνα σπάσουν.να σπάσουνΡ 11 Υ Ρ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΕ) Τα ρήματα που έχουν αντικείμενο τα λέμε:μεταβατικάπ.χ. Ο Γιάννης αγόρασε τα εισιτήριαΥ Ρ ΑμεταβατικάΈχουν Αντικείμενο12 αμετάβατα Υ Ρ Ρ Υ Υ Ρ ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΣΤ) Τα ρήματα που δεν έχουν αντικείμενο τα λέμεΤα ντραμς χτυπούν.αμετάβαταΥ ΡΤο κοινό χορεύει.Ρ ΥΤα φώτα αναβοσβήνουν.Υ ΡΒΙΒΛΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ σελ. 138, 139, 140.13 ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ κατηγορούμενοΜερικά ρήματα, όπως το είμαι και το γίνομαι,δεν παίρνουν αντικείμενο, αλλά μια άλλη λέξη πουφανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή έναχαρακτηριστικό ή ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση. Αυτήτη λέξη τη λέμε;κατηγορούμενο14 << Η Κατερίνα έγινε αρχιτέκτονας >>ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑΠ.Χ. Ο Γιάννης είναι σπουδαίος γιατρός.ΥΟ ΓιάννηςΡείναιΚγιατρός.σπουδαίοςΕπίθετο, επιθ. προσδιορισμόςΕΡΓΑΣΙΑ: Κάνω το ίδιο για την πρόταση<< Η Κατερίνα έγινε αρχιτέκτονας >>15 ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ ΜΑΘΑΙΝΩ – ΘΥΜΑΜΑΙ:Τα ρήματα είναι και έγινε δείχνουν – φανερώνουνμια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό που έχει το υποκείμενο.( είναι γιατρός, έγινε αρχιτέκτονας )Τα ρήματα αυτά δεν παίρνουν αντικείμενο και λέγονταιΣΥΝΔΕΤΙΚΑ*** Όταν το κατηγορούμενο είναι επίθετο ή μετοχή, βρίσκεται στην ίδια πτώση, στο ίδιο γένος και στον ίδιο αριθμό με το υποκείμενο.ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι,λέγομαι, εκλέγομαι, διορίζομαι, ……16 ΤΕΛΟΣ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΠΟ ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΠΟ ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣΤΕΛΟΣΒΙΒΛΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ: (σελ.138, 139, 140, 181, 182, 183)17 Υ Υ Β.Μ. σελ.11 : Τα ο ΥποκείμενοΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΒ.Μ. σελ.11 : Τα ο ΥποκείμενοΔιαβάζω - ΘυμάμαιΒ) Το υποκείμενο μπορεί να είναι και μια ολόκληρηπρόταση που ξεκινάει με το να ή το ότι:Πρόκειται να πάω διακοπές.Φαίνεται ότι οι φίλοι μας προτιμούν το ποδόσφαιρο.Τα ρήματα πρόκειται, φαίνεται λέγονται απρόσωπα.Υ Υ 18 ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΌταν μια λέξη είναι υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα από το ρήμα.ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ☻Ο Νίκος δε θα έρθει στη συναυλίαΥ ΡΕμπρ. Προσδ. τόπου☻Αγόρασα τα εισιτήρια για τη συναυλίαΥ: εγώΡ ΑΔείχνει την αιτία☻Ο θείος μου είναι μουσικόςΥ Ρ Κ(μου: ο δικός μου θείος)19 ☻ Ρ Υ Ρ Υ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΌμως υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο μπορεί να είναι και ολόκληρη πρόταση.☻Φαίνεται πως δεν του αρέσει η συναυλίαΡ ΥΕιδική πρόταση: (πως)πωςπως δεν του αρέσει η συναυλίαΑπρόσωπο ρήμα: παίρνειγια υποκείμενο ολόκληρηπρότασηΡδεν αρέσειΥη συναυλίαΑσε ποιον;Του (αυτού)20 ☻ Ρ Υ Ρ Υ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΌμως υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο μπορεί να είναι και ολόκληρη πρόταση.☻Δεν πρέπει να βάζεις δυνατά τη μουσικήΡ ΥΒουλητική πρότασηνα βάζεις τόσο δυνατά τη μουσικήΑπρόσωπο ρήμα: παίρνειγια υποκείμενο ολόκληρηπρότασηΡνα βάζειςΥεσύΑτη μουσικήδυνατάΔείχνει τον τρόπο21 ☻ Υ Ρ Α Ρ Υ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΌμως υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο μπορεί να είναι και ολόκληρη πρόταση.☻0 Νίκος είπε πως δε θα δει τη συναυλίαΥ Ρ Α(πως-ότι) ειδική πρότασηΡδε θα δειΥαυτός – ο ΝίκοςΑτη συναυλία22 ☻ Υ Ρ Α Ρ Υ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΌμως υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο μπορεί να είναι και ολόκληρη πρόταση.☻ ΥΘέλω να ακούσω μουσικήεγώΡ ΑΒουλητική πρότασηνα ακούσω μουσικήΡνα ακούσωεγώΥ Αμουσική23 ☻ Ρ Ρ Υ Υ Α Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΘα έρθω σπίτι σου να ακούσουμε μουσικήΑνεξάρτητη πρότασηΕξαρτημένη πρόταση (ΤΕΛΙΚΗ)Θα έρθω σπίτι σουνα ακούσουμε μουσικήΡ ΡΘα έρθωνα ακούσουμεΥ ΥεγώεμείςΑ Αμουσικήσπίτι σουδείχνει τόπο24 ☻ Ρ Ρ Υ Υ Α1 Α2 ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΑν πας στη συναυλία, να με πάρεις τηλέφωνοΥΠΟΘΕΣΗΑΠΟΔΟΣΗΕξαρτημένη πρόταση(ΥΠΟΘΕΤΙΚΗ)Ανεξάρτητη πρότασηνα με πάρεις τηλέφωνοΑν πας στη συναυλίαΡνα πάρειςΡΑν παςΥεσύΥεσύΤι;Α1τηλέφωνοστη συναυλία(δείχνει τόπο)Ποιον;Α2με - εμένα25 ☻ Ρ Ρ Υ Υ Κ Α ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΔε θα έρθει στη συναυλία γιατί είναι άρρωστοςΕξαρτημένη πρόταση(ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ)Ανεξάρτητη πρότασηΔε θα έρθει στη συναυλίαγιατί είναι άρρωστοςΡ ΡείναιΔε θα έρθειΥαυτόςΥαυτόςάρρωστοςΚ ΑΕισάγειΑιτιολογικήπρότασηγιατίστη συναυλίαΔείχνει τον τόπο26 ΟΧΙ ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΔεν ξέρω πώς θα παίξουν οι μουσικοί(πλάγια ερωτηματική = αντικείμενο του ρήματος «ξέρω»το «πώς» είναι με τόνο, γιατί «ρωτάει»)Φοβάται μήπως χάσει την αυριανή συναυλία,(αντικείμενο του ρήματος «φοβάται»)27 ΟΧΙ ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΌποιος δεν έρθει στη συναυλία θα χάσει!(αναφορική = υποκείμενο του ρήματος)Θα τραγουδήσω ό,τι θέλω εγώ.(αναφορική = αντικείμενο του ρήματος «τραγουδήσω»)Αυτός είναι ό,τι θέλεις: πιανίστας, κιθαρίστας, βιολοντσελίστας, όλα τα όργανα παίζει,(αναφορική = κατηγορούμενο του ρήματος «είναι»)ΟΧΙΚατέβασμα ppt "ΡΗΜΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ"